In de media
Gloeiende hekel aan buigende rug
Jan Brok stelt zich kandidaat voor BoerBurgerBeweging
Enter – „Ik heb zo’n gloeiende hekel aan al die buigende ruggen bij CDA en VVD. En dat allemaal om dat regeerakkoord. Terwijl je er juist nu voor de boeren moet zijn.” Oud-pluimveehouder Jan Brok is boos. Zo boos dat hij zich kandidaat heeft gesteld voor de BoerBurgerBeweging (BBB), terwijl hij in zijn 63-jarige leven nog nooit lid is geweest van een politieke partij.
„Ach, de kinderen vragen tegenwoordig toch wat minder tijd”, zo reageert Brok in eerste instantie laconiek als hem gevraagd wordt waarom hij zich kandidaat heeft gesteld voor de nieuwe politieke partij BoerBurgerBeweging. Waarna de Twent losbarst in felle kritiek op bijvoorbeeld CDA en VVD. „Als ik bij de boerenacties de CDA-Kamerleden Jaco Geurts en Maurits von Martels zie staan schuifelen, zo met de handen op de rug gebonden door dat regeerakkoord, dan word ik zo boos. Stap als CDA toch meteen uit dat kabinet Rutte. Ik heb echt een gloeiende hekel aan die buigende ruggen.” Waarbij hij meteen ook LTO betrekt. „Waar waren die vorige week woensdag in Den Haag? Geen LTO te zien. Dat vind ik bij zo’n grote boerenactie zo enorm slecht. Als LTO moet je er altijd voor jouw boeren zijn, ook daar in Den Haag.
”Brok, sinds 2017 zelfstandig adviseur voor met name de pluimveehouderij, is dan wel nooit lid van een politieke partij geweest, maar heeft wel een lang en bewogen vakbondsleven achter de rug. Samen met wijlen Wien van den Brink was hij de vorige eeuw oprichter en ook Twents regiovoorzitter van de NVV (Nederlandse Vakbond Varkenshouders), nu de POV. Ook was hij medeoprichter van de NVP (Nederlandse Vakbond Pluimveehouders). Wien van den Brink is voor Brok nog steeds een grote inspirator. „Wien wist altijd precies wat hij wilde. We hoeven het niet zelf te doen, als we anderen maar kunnen dwingen om het te doen, zo zei hij vaak. Wien en de NVV hebben enorm veel bereikt, zij hebben de hele belangenbehartiging voor ons boeren veranderd.” De vorig jaar gelanceerde BoerBurgerBeweging (BBB) heeft Caroline van der Plas uit Deventer en Femke Wiersma uit Holwerd (FR) al op de lijst staan. Brok is de derde kandidaat (al wordt de plek op de lijst voor de Kamerverkiezingen volgend jaar pas later vastgesteld).
BBB verwacht minimaal twee Kamerzetels. Is hetgeen (verdere) versplintering als er weer een nieuwe kleine partij bij komt in de Tweede Kamer? „Dat kan volgens mij prima. Je kunt zaken agenderen, voor spreektijd en voor reuring zorgen. En je bent niet gebonden aan zo’n strak regeerakkoord. En zoals Wien dus zei: je hoeft niet alles zelf te doen, als je anderen maar dwingt om dat voor jou te doen. ”Welke kiezers moeten straks op BBB gaan stemmen? „Als je naar de laatste gemeenteraadsverkiezingen kijkt, dan zie je dat bijna overal de lokale partijen hebben gewonnen. Die mensen gaan dus nooit landelijk op CDA of VVD stemmen, maar wel op BBB. We mikken op het hele platteland, dus echt niet alleen op boeren.” „Soms hoor je al dat we een soort van Boerenpartij zouden zijn, maar dat is absoluut niet het geval. We zijn er voor het hele buitengebied waar boeren en burgers met elkaar moeten wonen en samenwerken. Waarbij voorop staat dat de boer altijd moet kunnen blijven werken. Dat is prioriteit nummer één. En een platteland dat verder leefbaar moet blijven, waar de supermarkt en de school moeten blijven.” De Twent weet nu nog niet of hij straks op een verkiesbare plek staat. „Ik kan ook met voorkeurstemmen gekozen worden, want ik heb na al die jaren een behoorlijk breed netwerk in de sector. Als dat gebeurt, dan ga ik er helemaal voor. Die verantwoordelijkheid zal ik zeker nemen. Al mogen dat natuurlijk ook andere goede kandidaten van BoerBurgerBeweging zijn.”
Bron: Agrio
Tekst: Lauk Bouhuijzen
Beeld: Susan Rexwinkel
Noot: Jan Brok wordt tijdens de Algemene Ledenvergadering op 17 maart 2020 als kandidaat voor de kieslijst voorgesteld aan de leden. Lees hier meer informatie over de Algemene Ledenvergadering.
Fipronilschade veel hoger dan geschatte 75 miljoen
'Inkomstenderving pluimvee-houders niet meegenomen'
De totale schade door de fipronilaffaire in Nederland is veel hoger dan de geschatte 65 tot 75 miljoen euro. „De inkomensderving van pluimveehouders is niet meegenomen in de berekening”, stelt Jan Brok.
De consultant adviseerde meerdere gedupeerde leghennenhouders. Dat de inkomstenderving van pluimveehouders in tegenstelling tot de inkomstenderving van eierhandelaren en supermarkten niet is meegenomen in het rapport, daaraan stoort Brok zich het meest. „Leghennen-houders die hun lege stal in mei, juni of juli door Chickfriend tegen bloedluizen lieten behandelen, lijden de grootste schade. Die hebben al 8 euro kosten gemaakt per hen zonder dat daar een cent eiergeld tegenover staat. Iedere dag komen daar 3 cent voerkosten bij per hen plus 1 cent reinigings- en vernietigingskosten van de eieren” Achteraf hadden deze leghennenhouders hun hennen niet moeten ruien, maar met energiearm voer in productie moeten laten. „Dan hadden de hennen via de eieren en de mest fipronil uitgescheiden en was het fipronilgehalte in de stal sneller gedaald. Maar dat is nu allemaal achteraf.”
Onderzoekers van Wageningen UR berekenden dat pluimveehouders tot 22 september 35 tot 45 miljoen euro schade leden door de fipronilaffaire. De werkelijke schade voor pluimveehouders is veel hoger volgens Brok. Wanneer gedupeerde pluimveebedrijven weer normaal in bedrijf zijn, kan de werkelijke schade pas berekend worden. „Veel pluimveehouders profiteren nu niet van de hoge eierprijzen. Alle kosten en gemiste inkomsten moeten worden meegenomen in een schadeberekening. ”Leghennenhouders die nu op basis van de vrije marktprijs hun eieren leveren, profiteren het meest van de hoge eierprijzen. Eierhandelaren klagen momenteel dat ze geld verliezen doordat ze hoge prijzen voor eieren in de vrije markt moeten be-talen, terwijl ze deze voor een lagere prijs aan supermarkten hebben verkocht. „Eier-handelaren moeten niet klagen. Ze moeten afspraken met supermarkten maken die minder lang gelden”, vindt Brok. De consultant verwacht dat leghennenhouders die nu gewoon vrije eieren kunnen leveren zeker tot volgend jaar Pasen kunnen profiteren van hoge eierprijzen. „Tot die tijd blijft er zeker een tekort aan eieren.”
Bron: Vee & Gewas, Stal & Akker, Veldpost en Agraaf van zaterdag 28-10-2017 Door redacteur: Tom Schotman
‘Actie Boenen bij de Boeren is hartverwarmend’
Gemeenten in de Gelderse Vallei en de regionale LTO-afdeling zijn een schoonmaakactie gestart. Vrijwilligers gaan aan de slag in de stallen van pluimveehouders die zijn getroffen door de fipronil-affaire. Oud-pluimveehouder Jan Brok is coördinator van Boenen bij de Boeren. “Opeens is er weer sprake van solidariteit.”
De spanning in de gezinnen van de gedupeerde pluimveehouders loopt op. Maandenlang geen eiergeld en dan nog steeds geen antwoord op de vraag: wanneer is de stal eindelijk vrij van fipronil? Jan Brok snapt de onmacht, woede, het verdriet. Er zit vooralsnog niets anders op dan strooisel en mest afvoeren, eieren vernietigen en reinigen. Week in, week uit. Om moedeloos van te worden.
De voormalige pluimvee- en varkenshouder uit het Overijsselse Enter – hij was ook lang bestuurder bij de NVV en NVP – is inmiddels adviseur. De dag nadat de fipronil-besmetting werd ontdekt, hing de eerste pluimveehouder bij Brok aan de telefoon. Zijn bedrijf was geblokkeerd, welke actie moest hij ondernemen? Help me alsjeblieft!
Netwerk
Brok (61) omschrijft zichzelf als luisterend oor voor de gedupeerde boeren. Maar hij is meer dan dat. Hij geeft advies over de stappen die moeten worden gezet. Als het nodig is, neemt hij contact op met de voerleverancier, geeft hij een oordeel over de analyses van de verontreiniging, schrijft hij desnoods een bezwaarschrift. “Mensen zijn soms in paniek, weten niet meer wat te doen. Ik ken de sector vanuit mijn ervaring als pluimveehouder en boerenbestuurder. Als betrokken buitenstaander kan ik overzicht bieden, oplossingen aanreiken en mijn netwerk inschakelen.”
Sinds een week is Brok ook coördinator van de schoonmaak- en opruimactie Boenen bij de Boeren. Gemeenten in de Gelderse Vallei en de LTO-afdeling in het gebied hebben deze actie opgezet. Het is de bedoeling om vrijwilligers te mobiliseren die vervolgens helpen bij het ruimen en reinigen van verontreinigde stallen. Brok koppelt de vrijwilligers aan de boeren. Hij spreekt over een hartverwarmende actie. De pluimveehouders voelen zich gesteund. In de lokale kranten staan lovende artikelen.
Elke dag meer vrijwilligers
Een dag na de lancering van de website www.boenenbijdeboeren.nl hadden zich al zeventig mensen gemeld. Elke dag komen er meer binnen. Een scoutinggroep, voetbalelftal, bedrijven die aanbieden om gezamenlijk stallen schoon te maken op hun jaarlijkse personeelsdag. Er zitten ook boeren uit andere sectoren tussen. “Boeren kunnen zich donders goed voorstellen wat het betekent als je deze ellende over je heen krijgt. Zij willen hun collega’s helpen. Dat is echte solidariteit, mooi om mee te maken.”
Volgens een strak hygiëneprotocol
Brok benadrukt dat er goed over de actie is nagedacht. “De vrijwilligers krijgen overalls en haarnetjes, ze volgen bij hun werkzaamheden strak het hygiëneprotocol, ze zijn door ons verzekerd. En wie geen dode kippen wil afvoeren, hoeft dat niet te doen. Vrijwilligers moet je koesteren, anders ben je ze zo weer kwijt.”
Ook een aantal pluimveehouders heeft zich inmiddels gemeld. Ze moeten wel een drempel over, zegt Brok. Want wie haal je in huis? En doen ze precies wat ze moeten doen? “Ik verwacht de komende weken dat meer boeren een beroep doen op vrijwilligers. Tot nu toe redden de meesten het met familieleden, vrienden en kennissen. Maar op een gegeven moment houdt dat op.”
Geblokkeerde bedrijven
In de Gelderse Vallei gaat het om zo’n tachtig geblokkeerde bedrijven. Mondjesmaat worden bedrijven vrijgegeven. Gemiddeld duurt het zeven tot acht maanden na de besmetting voordat een stal echt schoon is. Brok gaat ervan uit dat in december de laatste bedrijven weer eieren kunnen leveren.
Financiële problemen
Gaan al die bedrijven het financieel redden? Brok twijfelt. “Dat ligt aan de opstelling van de banken en voerleveranciers. Ik hoop dat ze zich coulant opstellen. Over pluimveebedrijven die in het verleden altijd netjes aan hun verplichtingen hebben voldaan, ben ik optimistisch. Maar dat geldt niet voor allemaal. Ik probeer in die gevallen naar een oplossing te zoeken.”
Bron: Boerderij.nl, 21 oktober 2017
Artikel in BRAVO-117 herfst 2017
FIPRONIL “Het geheim van de smid”
Mensen zeggen toeval bestaat niet. Als dat zo is dan is het in ieder geval wel bijzonder, dat ik op donderdag 24 augustus tijdens het fipronil debat in Tweede Kamer wordt gebeld door de redactie om een artikeltje te schrijven over fipronil. In de vorige Bravo had ik al een artikeltje, dus zei ik meteen, daar ga ik voor zorgen. Ik pak nog even die BRAVO (116) staat daar een heel artikel van Finecto bloedluisbeheersing in, is dit nu TOEVAL!
Nu ik dit schrijf, mag ik mij wel een lopende encyclopedie op fipronil gebied noemen.
Fipronil een onbekend woord
Tot het NVWA persbericht op zaterdag 22 juli 2017 in het nieuws komt.
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit doet onderzoek naar het gebruik van fipronil in de pluimveesector. Het gebruik van dit middel is niet toegestaan in de pluimveesector. In het kader van het onderzoek zijn 7 legpluimveebedrijven geblokkeerd en maatregelen genomen.
Er is echter geen direct gevaar voor de volksgezondheid.
Fipronil mag niet in de voedselketen zitten.
Fipronil het begin
Maandagochtend 24 juli zit ik al vroeg achter de computer op fipronil te Googelen. Fipronil is een insecticide, het werd in1987 ontwikkeld en voor het eerst op de markt gebracht in 1993. Er zijn nu in Nederland 157 registraties afgegeven voor diergeneesmiddelen die fipronil bevatten. (hond & kat) In de Belgische media waren al veel artikelen gemaakt door “De Morgen” Als dan blijkt dat een leggende kip fipronil opslaat in het buikvet en gebruikt om een eierdooier te vormen, dan is fipronil in het ei een gegeven. Een leggende kip heeft ongeveer 7 maanden nodig om de fipronil af te breken, als er geen her besmetting plaatsvind. Al lezende wat daar aan het licht kwam werd het mij steeds duidelijker dat dit een enorme grote impact zal krijgen op de Nederlandse pluimveehouderij.
Rond tien uur op deze maandagochtend kreeg ik telefoon van een pluimveehouder, (die ik tot dan alleen via mailcontact kende). Hij zei: “Jan ik ben één van die zeven pluimveehouders, kun jij mij helpen” mijn antwoord: dat ga ik doen. (ik heb altijd gezegd, dat ik naast die pluimveehouder wil staan die iets overkomt) Met doorvragen ken jij ook andere getroffen pluimveehouders? Kwam ik al snel in contact met vijf van de zeven bedrijven. Vanaf die maandag 24 juli heb ik werkdagen van 6.00 – 23.00 uur dat is prima, als er brand is moet je blussen. Dat bijna vier weken lang 7/24 als het nodig is, wel de zondagsrust respecteren. Iedere pluimveehouder die belde kreeg informatie van mij.
Kreeg opdracht van een DAP om hun pluimveehouders van informatie te voorzien. Wij zijn dierartsen en kunnen alle ontwikkelingen niet bijhouden, dat kun jij veel beter! Daarna kwam een veevoerfabriek waar veel intensief mee werd gespard/overlegd en vooral kennis gedeeld.
Samen beter en meer.
Fipronil het vervolg
Dan gaat het in razend tempo, alle stukken door mailen (gelukkig werkt de NVWA digitaal) inlezen veel bellen inzicht krijgen in de specifieke bedrijfssituatie. Legkippen meerdere stallen verschillende leeftijden niet alle stallen zijn behandeld enz. Er is nog niets, niemand weet wat er gaat komen, ook NVWA weet dat niet. Na het ene telefoon gesprek komt de volgende vraag weer, dus volgende persoon bellen en vragen naar informatie en mogelijkheden enz. Op dinsdag (2de dag) had ik veel contactpersonen bij o.a.: NVWA, Laboratoria, Rendac, Ruimingsbedrijf en GD. In deze eerste dagen enorm veel kennis opgedaan door te sparren met contactpersonen om samen dit fipronil probleem op te lossen voor pluimveehouders. Gelijktijdig vroeg ik aan iedereen wanneer heb je Chickfriend gehad en wat zijn jouw uitslagen. Zo bouwde ik een eigen database op van fipronil-waardes, op die basis kon ik een goed adviesgeven. Als voedselproducenten mag er nooit discussie zijn over voedselveiligheid, het vertrouwen van de consument is goud waard. Er is maar één manier, Rotte Appels moeten eruit, en doorgaan met de Goede Appels. In overleg met deze betreffende legpluimveehouder al snel tot de conclusie gekomen dat gedeeltelijk ruimen het beste is, om met de goede koppels door te kunnen produceren. Op maandag 31 juli zijn daar een gedeelte van de kippen geruimd. De gehele tijd dat de ruiming plaatsvond zat ik op dit bedrijf aan de keukentafel, met IPad en telefoon, voor mijzelf wilde ik dit ervaren. Wat gebeurd er op zo’n dag op het bedrijf en nog meer met de mensen (man en vrouw) ik heb deze dag bewust geen foto’s gemaakt, maar heeft wel een enorme indruk bij mij achter gelaten. Dit was nu echt naast de pluimveehoud(er)(ster) staan.
Fipronil ook in andere sectoren
Een goed middel tegen bloedluis blijft niet alleen in de legsector noch in Nederland. Op woensdag 26 juli heb ik, bij mij bekende personen in de vermeerderingssector geïnformeerd of daar gebruik werd gemaakt van ChickFriend. Dit kon niet bevestigd worden, wel kwam er een naam naar voren die het niet had gedaan, deze persoon vroeg wel naar “het geheim van de smid”. Hij kreeg geen antwoord en deed dus ook geen zaken met ChickFriend. Dondermorgen 27 juli, heb ik de voorzitter van alle kuikenbroeders in Nederland gebeld, dat mij steeds meer berichten bereiken dat ChickFriend/fipronil ook in de opfoksector is gebruikt. Heb hem medegedeeld dat het niet waar kan zijn, dat deze opfokhennen gewoon naar de pluimveehouders worden getransporteerd. Dat is het probleem bij een ander neerleggen/opzadelen een kwalijke zaak(van het bordje afschuiven).
Fipronil en Communicatie
OVONED communiceert op 26 juli voor de eerste keer. Alle bedrijven die voorkomen in de administratie van ChickFriend vanaf 1-1-2017 worden door de NVWA geblokkeerd. Hier zitten ook opfokbedrijven en vermeerderingsbedrijven tussen. De NVWA heeft de focus helemaal liggen op de eiersector, en geeft de vermeerderingssector geen extra/bijzondere aandacht. Zaterdag 4 augustus wordt ik benaderd met de vraag kan ik ook wat voor de vermeerderaars kan betekenen. Ja, dat wil ik graag doen, ik zie mogelijkheden om via kanalisatie die in de eiersector net begint, dit ook toe te passen in de vermeerderingssector.
Dit komt precies op het juiste moment ik had al een afspraak staan bij de NVWA op maandagmiddag 7 augustus met Inspecteur-Generaal Rob van Lint.
Fipronil en Vermeerderaars
De vermeerderingssector is een redelijke overzichtelijke sector waarin veel mensen/bedrijven elkaar kennen. Dan blijkt dat 9 vlees en 2 leg-vermeerderingsbedrijven geblokkeerd zijn vanaf 27 juli. Daarna krijgen deze vertraagd de uitslagen van de eiermonsters terug. Enkele komen onder de wettelijke norm van 0,005 mg fipronil/kg en worden gedeblokkeerd. De andere bedrijven zijn op deze zaterdag 26-8 nog steeds geblokkeerd. Dus daar staan dan al broedeieren van een maand.
Broedeieren zijn geen consumptie eieren, deze moeten eerst uitgebroed worden en dan als vleeskuiken worden geslacht. Nu is het zo dat via proefslachtingen aan getoond kan worden of er fipronil in het slachtrijpe vleeskuiken zit. Echter daar was men in denklijn en uitvoering bij de NVWA (nog ) niet mee bezig. Ik wilde graag vanaf 8-9 augustus met kanalisatie broedeieren inleggen, dan is er immers nog 18 dagen de tijd om beslissingen te nemen. Eieren zijn via broedeistempel zeer goed traceerbaar. En het is geen besmettelijke ziekte. Echter op 7 augustus werd mij bij de NVWA duidelijk gemaakt, dat de NVWA in gesprek/overleg is met AVINED en de brancheorganisaties (dat ken ik uit mijn recente verleden) De AVINED lijn is/was we gaan deze week proefslachtingen doen en vrijdag kunnen de bedrijven vrijgegeven worden. Deze situatie maar “even” afwachten. Dan treed de wet van Murphy in werking. Alles wat fout kan gaan gaat ook goed fout. Schade loopt gigantisch op. De GD coördineert de proefslachtingen. Via kuikenbroeder worden vleeskuikenhouders bezocht vanaf woensdag 8 augustus en ingezet, dan worden er monsters door gestuurd naar het NVWA laboratorium. Dan komt de mededeling dat monsters niet geborgd genomen zijn, dus niet rechtsgeldig. NVWA neemt geborgde monsternames vanaf donderdag 17 augustus, uitslagen zijn op moment van dit schrijven nog niet bekend.
Fipronil is een (rot) stof dat niet in de voedselketen mag zitten
Na dioxine is het nu fipronil die op een veel grotere manier een groot gat slaat in de pluimveehouderij. Emotioneel, financieel tot aan faillissementen toe. Veel gedupeerde pluimveehouders is het overkomen, men ging uit van vertrouwen. Vertrouwen is goed controleren is beter. Wees u terdege bewust dat u VOEDSELPRODUCENT bent, dat vraagt een andere manier van denken en doen. De tijd na deze fipronil affaire zal zeker anders zijn /worden dan er voor. Iedere crises is ook weer een leermoment voor de toekomst. En ook deze crises heeft veel verliezers, en pluimveehouders die kunnen profiteren van marktvoordelen (hogere prijzen)
Fipronil en mijn advies
Pluimveehouders komt er een probleem op je bedrijf, bel een onafhankelijk persoon, hij kan vragen stellen informatie verzamelen zonder dat de naam van betrokken bedrijf wordt genoemd.
Laat je bijstaan en ont zorgen.
Beleefd aanbevolen Jan Brok Consultancy 06-128 43 814 www.pluimveehoudersdoenhetsamen.nl
“Een goede adviseur kost u geen geld, een goede adviseur levert u geld op!”
Artikel in BRAVO 116
"Een oude bekende in de pluimveesector met een nieuwe uitdaging: Jan Brok"
Op 25 april jl., de dag na mijn afscheid als secretaris bij de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP), werd ik gebeld door Ben Beerens. Ben vroeg mij om een stukje voor de BRAVO. En natuurlijk wil ik graag een bijdrage leveren aan deze boeiende en belangrijk(e)(ste) schakel in de pluimveesector.
Na 13 jaar secretaris te zijn geweest bij de NVP, denk ik dat vele lezers mij wel zullen kennen. Is het niet van naam, dan wel van gezicht: een lange, inmiddels behoorlijk grijze man met een baard. Weer anderen zullen zeggen: ‘Dat is die man die altijd met zijn klompen op de beurs staat.’
Geboren in het prachtige Twentse Enter, het bekendste dorp van de hele wereld. Opgegroeid op een gemengd bedrijf met tot 1968 melkkoeien, zeugen en kippen. In 1959 werd er gestart met een kuikenbroederij. Dat betekende toen gewoon één broedmachine kopen, broedeieren handmatig inleggen, met de hand de keerinrichting bedienen en vervolgens met 18 dagen eieren schouwen en de eieren onderin dezelfde machine terugplaatsen (neem eens een kijkje in het pluimveemuseum!). In 1966 waren er al drie broedmachines en één echte uitkomstkast. Ook werd in 1966 de eerste legbatterij geplaatst (4.224 legkippen). In 1968 werden de melkkoeien en de varkens afgestoten. Het werd toen een volwaardig pluimveebedrijf/kuikenbroederij. Vanaf zomer 1972 heb ik volledig meegewerkt in Mts. Broederij Brok. Toen het in 1977 fiscaal aantrekkelijk werd om de maatschap om te zetten in een BV, werd het Broederij en Pluimveebedrijven Brok BV. Het bedrijf groeide door naar 100.000 opfokhennen en ruim 30.000 legkippen op de batterij. Daarnaast was er toch weer een zeugenhouderij bijgebouwd voor 300 fokzeugen.